พิพิธภัณฑ์ธรรมชาติจัดการน้ำชุมชน ตามแนวพระราชดำริเครือข่าย ชุมชนรักษ์ป่าลุ่มน้ำลาว

Map Category

Map Image

ในอดีต (ปี พ.ศ. 2527) พื้นที่ลุ่มน้ำแม่ลาวในอำเภอเวียงป่าเป้า จังหวัดเชียงราย เผชิญกับปัญหาการบุกรุกป่าอย่างหนักจากการสัมปทานเหมืองแร่ของนายทุน มีการตัดไม้ใหญ่เพื่อเปิดทางขุดแร่ ส่งผลให้แม่น้ำแม่โถขุ่นแดง ใช้ไม่ได้ทั้งอุปโภคและบริโภค สัตว์ป่าหนีจากพื้นที่ ระบบนิเวศเสื่อมโทรมอย่างรุนแรง แม้สัมปทานจะสิ้นสุดลง แต่ความเสียหายยังคงอยู่

จากวิกฤติที่เกิดขึ้น ผู้นำชุมชนรวมตัวกันเพื่อหาทางฟื้นฟูป่าต้นน้ำ โดยเริ่มจาก “กลุ่มคนรักษ์ป่าแม่โถ” ที่นำโดยนายอินแหลง ไทยกรณ์ ซึ่งขยายแนวคิดไปยังหมู่บ้านใกล้เคียง และเชื่อมโยงกับหน่วยงานรัฐ เช่น อุทยานแห่งชาติ หน่วยจัดการต้นน้ำ และองค์กรท้องถิ่น

เมื่อวันที่ 5 สิงหาคม 2548 ได้มีการจัดตั้ง “เครือข่ายชุมชนรักษ์ป่าต้นน้ำแม่ลาว” โดยมีหมู่บ้านแม่โถ ขุนลาว และห้วยคุณพระ เป็นแกนนำหลัก มีการจัดเวทีแลกเปลี่ยนระดับหมู่บ้าน และตั้งคณะกรรมการกลางเพื่อดูแลป่าต้นน้ำร่วมกัน

ชุมชนร่วมกันทำกิจกรรมอนุรักษ์ป่าและน้ำอย่างต่อเนื่อง เช่น:

ทำแนวกันไฟ ป้องกันไฟป่า
สร้างเหมืองฝาย เพื่อเก็บน้ำ
ทำน้ำประปาภูเขา ใช้น้ำจากธรรมชาติ
บวชป่าและเลี้ยงผีขุนน้ำ พิธีกรรมเพื่อสืบชะตาแม่น้ำและแสดงความเคารพต่อธรรมชาติ